เมื่อจิตเรากระทบกับผัสสะใดๆ ต้องรู้จักแยกแยะให้ออกด้วยสติระหว่างกุศลธรรม กับ อกุศลธรรม แล้วจึงทำความเข้าใจพร้อมกับนำมาเปรียบเทียบกันว่าสิ่งนั้นเป็นไปในทิศทางเดียวกับคำสอนของพระพุทธเจ้า เพื่อใช้เป็นแนวทางในการประพฤติปฏิบัติตาม บางเรื่องอาจทำได้ยากแต่ทำให้เกิดกุศลธรรม เราก็ต้องทำ

คำสอนของพระพุทธเจ้าซึ่งรวมลงที่หลักของอริยมรรคมีองค์แปดนั้น จัดเป็นกระบวนการที่ต้องทำด้วยวิธีการที่ถูกต้อง ถึงพร้อม และเป็นไปเพื่อความหน่าย คลายกำหนัด เพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อความรู้พร้อม เพื่อสัมโพธิ และเพื่อนิพพาน

Time index

[01:17] เกริ่นนำ

[04:54] คำถาม: อ้างอิงจากพระสูตรที่ว่า "ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในกรณีนี้ ย่อมเห็นซึ่งจักษุว่าไม่เที่ยง ย่อมเห็นซึ่งรูปทั้งหลายว่าไม่เที่ยง ย่อมเห็นซึ่งจักขุวิญญาณว่าไม่เที่ยง ย่อมเห็นซึ่งจักขุสัมผัสว่าไม่เที่ยง ย่อมเห็นซึ่งเวทนาอันเป็นสุข เป็นทุกข์ หรืออทุกขมสุขที่เกิดขึ้นเพราะจักขุสัมผัสเป็นปัจจัยว่าไม่เที่ยง…นี้แลคือปฏิปทาเป็นที่สบายแก่การบรรลุนิพพานนั้น." นอกจากจะเห็นความไม่เที่ยงแล้ว เราจะเห็นปฏิจจสมุปบาทในนี้ด้วย ซึ่งอยู่ในธัมมจักกัปปวัตตนสูตรด้วยใช่หรือไม่

[06:49] ทุกเรื่องราวที่พระพุทธเจ้าทรงสอนจะเชื่อมโยงเข้าหากันหมด เพื่อการพ้นทุกข์และมุ่งเน้นที่การบรรลุพระนิพพาน

[07:58] ทุกสิ่งล้วนเป็นของไม่เที่ยง แม้แต่อนัตตา

[11:04] ทำความเป็นที่สบายและเหมาะสม(สัปปายะ) ในการเห็นความดับไป(นิพพาน)

[12:57] พระพุทธเจ้าทรงแยกแยะแจกแจง เพื่อให้เห็นการทำงานที่มีลักษณะเดียวกับการเกิดตัณหา

[18:19] พระพุทธเจ้าทรงตรัสสอนไว้หลายครั้ง ต่างเวลา ต่างสถานที่ และต่างกลุ่มผู้ฟังซึ่งมีปัญญา(ธุลีในดวงตา) ที่ไม่เท่ากัน

[26:01] คำถาม: "รู้อะไรแล้วเสียใจก็อย่าไปรู้  ดูอะไรแล้วเสียใจก็อย่าไปดู ฟังอะไรแล้วเศร้าใจก็อย่าไปฟัง อย่าทำให้ตัวเองเป็นทุกข์" ถือเป็นการหนีปัญหาหรือไม่ และมีวิธีแก้ไขจิตที่เพลิดเพลินไปกับสิ่งที่มากระทบเหล่านี้ได้อย่างไร

[28:52] ต้องรู้จักแยกแยะให้ออกระหว่างกุศลธรรม กับ อกุศลธรรม บางเรื่องอาจทำได้ยากแต่ทำให้เกิดกุศลธรรม เราก็ต้องทำ

[34:27] คำถาม: "ฉันก็เป็นของฉันอย่างนี้แหละ" มีวิธีอย่างไรไม่ให้หลงไปตามตัวตนหรือไปตามอารมณ์ที่ปรุงแต่งขึ้น

[39:13] ต้องหาช่องด้วยอินทรีย์ห้าเพื่อเปลี่ยนแปลงไม่ให้เกิดการหลงผิด

[42:11] พร้อมด้วยกัลยาณมิตรที่จะชี้ช่องแห่งความดี ซึ่งกัลยาณมิตรเป็นทั้งหมดของพรหมจรรย์

[47:58] คำถาม: วิธีการรักษา "สะกดจิตบำบัด" มีกระบวนที่แตกต่างกับคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ให้เรามีสติสัมปชัญญะอยู่ตลอดเวลา แล้วการสะกดจิตจะสามารถวิเคราะห์จิตใจได้อย่างไร แตกต่างจากการข่มจิตด้วยจิตอย่างที่พระพุทธเจ้าเคยใช้วิธีนี้เมื่อครั้งที่บำเพ็ญทุกรกิริยาอย่างไร

[50:07] จุดมุ่งหมายเดียวของการบำเพ็ญทุกรกิริยาของพระพุทธเจ้าคือ การบรรลุอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ แต่เป็นวิธีการที่ไม่ถูกต้อง

[52:37] คำสอนของพระพุทธเจ้าที่สำคัญที่สุดคือ มุ่งเน้นไปที่การบรรลุพระนิพพาน