นำคุณ 5 อย่างมาอัดลงรวมลงใน “พุทโธ” ให้ตั้งสติไว้ ตั้งไว้ในใจท่ามกลางอก ไม่ให้จิตไหลไปตามกระแสของโลก แต่ให้มาตามทางมรรค

จิตนั้นต้องไม่บังคับ แต่ต้องมีการควบคุม ให้จดจ่อลงมา เมื่อควบคุมดีแล้วจะเกิดฌานได้ เป็นผลจากการที่สงบระงับลงโดยตามลำดับ จะเกิดสมาธิตามลำดับขั้นจากฌาณที่ 1 ถึง 4 มีความละเอียดที่ลึกลงไปความนุ่มนวลที่แตกต่างกัน

ฝึกสมาธิได้ ปัญญาก็ต้องมีอยู่ในระดับที่จะให้เกิดสมาธิ ทำให้มีความชำนาญ สังเกตให้ดีทั้งความคิดนึกในจิตของเราที่เป็นวิญญาณการรับรู้ เอาจิตมาจดจ่อในสิ่งที่มันถูกต้อง นั่นคือตั้งสติเอาไว้ที่คุณของพุทโธ จะทำกำลัง ทำปัญญา ทำความรู้ ทำญาณทัสสนะให้เกิดขึ้นได้

Time index

[00:26] เข้าใจทำ มีสติตื่นแล้วให้ตั้งสติ เพื่อไม่ให้จิตไปตามกระแสของโลก แต่ให้ไปตามกระแสของมรรค

[04:00] ระลึกถึงคุณ 5 อย่าง คือ ระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้า คุณพระธรรม คุณพระสงฆ์คุณมารดาบิดา คุณครูบาอาจารย์

[21:12] รวมคุณทั้ง 5 ไว้ที่ “พุทโธ” ตั้งไว้ที่ท่ามกลางอก ไม่ให้จิตไปตามกระแสของตัณหา

[28:47] จิตไม่บังคับ แต่ต้องควบคุม พอดี ๆจึงจะเกิด “ฌาน”เหมือนการจับนกกระจาบต้องพอเหมาะ มีพุทโธแล้วไม่ใช่ไม่มีความคิด แค่เราจดจ่อลงไปเหมือนการอ่านหนังสือ อ่านไปทีละตัว รับรู้ได้แต่มีสติรักษาขอบเขตให้ดี

[39:59] เอาจิตจดจ่อที่พุทโธ จิตจะมีกำลังตามกระบวนการของพุทธานุสสติสติปัฏฐาน4 ก็จะเกิดขึ้นทันที

[46:02] ลักษณะและลำดับขั้นของสมาธิ เริ่มจากเนกขัมมะ คือเริ่มออกจากกาม ปิติสุขจากการวิเวก มีความสงบระงับเป็นเนกขัมมสุข มาในทางมรรค ฌานที่ 1

[49:05] ฌานที่ 2 ปิติสุขทั่วทั้งกาย

[52:57] ละเอียดกว่าปิติ คืออุเบกขา สุขในอุเบกขา

[54:15] อุเบกขาล้วน ๆ

[54:55] ทำมาตามลำดับขั้น ให้มีความชำนาญ ทำให้ต่อเนื่อง เอาจิตมาจดจ่อในสิ่งที่มันถูกต้อง นั่นคือตั้งสติเอาไว้ จะทำกำลัง ทำปัญญา ทำความรู้ ทำญาณทัสสนะให้เกิดขึ้นได้

อ่าน "ฌานสังยุต ว่าด้วยฌาน ๔" พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๙ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๑ สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค

ฟัง "ฝึกจิตเพื่อความเป็นพุทโธ" ออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2560

ฟัง "รักษาพุทโธไว้ให้ดี" ออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2559

ฟัง "มีพุทโธแล้ววิปัสสนาไม่มัวเมา" ออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2562

ฟัง "การฝึกสมาธิภาวนา" ออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2561

ฟัง "การหลีกออกจากกาม และการเลื่อนฌานสมาธิ" ออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 14 เมษษยน พ.ศ. 2560