เราต่อสู้อดทนทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งไปเพื่ออะไร
ถึงแม้ไม่รู้ว่าจุดหมายเราต้องการอะไร ไม่รู้ว่าเราเกิดมาทำไม ไม่รู้ว่าอยู่เพื่ออะไร แต่อย่างน้อยถ้าคุณปฏิบัติเดินตามทาง คือ อริยมรรคมีองค์ 8 คุณจะปลอดภัย
ช่วงปกิณกะธรรม เสียงอ่านเรื่อง “ปฏิจจสมุปบาทจากพระโอษฐ์”: ปฏิจสมุปบาทเป็นธรรมที่ทรงแสดง เพื่อไม่ให้รู้สึกว่ามีสัตว์บุคคลตัวตนเราเขา เพื่อขจัดสัสสตทิฏฐิ เป็นต้น (วิธีปฏิบัติต่ออาหารสี่ ในลักษณะที่เป็นปฏิจจสมุปบาท)
โส ตตฺโต โส สิโน เอโกเอโก ภึสนเก วเน
นคฺโค น จคฺคิมาสิโนเอสนาปสุโต มุนีติ
"เรานั้นแห้ง (ร้อน) แล้วผู้เดียว, เปียกแล้วผู้เดียว, อยู่ในป่าน่าพึงกลัวแต่ผู้เดียว, เป็นผู้มีกายอันเปลือยเปล่า ไม่ผิงไฟ, เป็นมุนีขวนขวายแสวงหาความบริสุทธิ์." ดังนี้.
ตรัสเล่าแก่พระสารีบุตรใน บาลี มหาสีหนาทสูตร สีหนาทวรรค มู.ม. ๑๒/๑๕๕/๑๗๗, ที่วนสัณฑ์ ใกล้เมืองเวสาลี
เมื่อใคร่ครวญถึงการตั้งเป้าหมายจุดหมายของการต่อสู้แล้ว จะขมวดลงมาได้เป็น 2 แบบ คือ เป้าหมายจุดหมายที่ผิดหรือที่ถูก และเส้นทางที่ไปสู่เป้าหมายจุดหมายนั้นก็มี 2 อย่างเช่นกัน คือ ผิดทาง (มิจฉามรรค) หรือว่า ถูกทาง (อริยมรรค)
<"2019/01/Screenshot_20190122-074442_Docs.jpg">
ฉะนั้น เมื่อเจอความทุกข์อย่างใดอย่างหนึ่งต้องเลี้ยวขวา เลี้ยวขวานั้นเป็นอุปมาอุปไมยของทางที่จะไปสู่ทางที่ดี อย่าด่าเขา ให้อดทนเอา ให้ต้องจิตเอาไว้ให้ถูก พูดดี ๆ กันเป็นสัมมาวาจา นี่เลี้ยวมาถูกทาง ถ้าเลี้ยวมาถูกทางเป็นทางดี
และเส้นทางที่ถูกตรงและดีคือ อริยมรรค อันนี้เป็นเรื่องสำคัญ เพราะไม่ว่าถึงแม้เราจะตั้งเป้าหมายไว้ผิด ๆ ถูก ๆ อย่างไรก็ตาม แต่ถ้ามาตามอริยมรรค มันไปที่ดีที่ถูกได้
พระพุทธเจ้าตอนเป็นโพธิสัตว์ ท่านก็ต่อสู้ ฝ่าฟัน อดทน ตั้งเป้าหมายไว้ถูกแล้ว คือ แสวงหานิพพาน ต่อสู้เอาอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ นี้คือสูงสุดแล้ว เพราะไม่ได้แสวงหาความทุกข์มาทับถมตัวเอง แต่ว่าถ้าไปผิดทาง เป็นไปเพื่อมิจฉามรรค ก็จะเป็นไปดังที่พระองค์ทรงกล้าวแก่พระสารีบุตรข้างต้น เพราะ ว่าทำทุกรกิริยา นี้เป็นมิจฉามรรค ตั้งเป้าหมายไว้ถูกอยู่ก็จริง ถ้าไปผิดทาง ก็ไปไม่ได้ ตันตึก เป็นความทุกข์ความโศก ความเร้าร้อน เพราะไปไม่ถูกทาง จึงแก้ไขตนเอง เปลี่ยนแปลงจากเรื่องของมิจฉามรรค มาปฏิบัติตามทางสายกลางคือ อริยมรรคมีองค์ 8 ปฏิบัติตามถูกทางแล้วที่แหละ สร้างทางใหม่ขึ้นมา ซึ่งก็คือทางเดิมที่พระพุทธเจ้าทั้งหลายท่านได้ดำเนินเอาไว้แล้ว ปรับปรุงแก้ไขให้มันดีขึ้นมา เป็นทางที่เกษม ที่ปลอดภัย ที่โล่งได้ บอกประกาศมาจนถึงทุกวันนี้
"…ถึงแม้ไม่รู้ว่าจุดหมายฉันต้องการอะไร ไม่รู้ว่าเราเกิดมาทำไม อยู่เพื่ออะไร แต่อย่างน้อยถ้าคุณปฏิบัติเดินตามทาง คือ อริยมรรคมีองค์ 8 คุณจะปลอดภัย…"

พระสูตร / เรื่องที่เกี่ยวข้อง"มหาสีหนาทสูตร ว่าด้วยเหตุแห่งการบันลือสีหนาท" พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๒ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๔ มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์
- ฟัง "วิธีปฏิบัติต่ออาหารสี่ ในลักษณะที่เป็นปฏิจจสมุปบาท" [นิทาน. สํ.๑๖/๑๑๘/๒๔๐]
- ฟัง "ภูมิภาคอันสม่ำเสมอน่ารื่นรมย์" ออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 17 มีนาคม พ.ศ. 2561
- ฟัง "อปัณณกสูตร (ตอนที่ 1)" ออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2561
- ฟัง "การปฏิบัติที่ไม่ผิด 1" ออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2561
- ฟัง "อปัณณกสูตร (ตอนที่ 2)" ออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561
- ฟัง "การปฏิบัติที่ไม่ผิด 2" ออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561
- ฟัง "เหตุของสติ" ออกอากาศทาง FM106 เมื่อวันที่ 14 มีนาคม พ.ศ. 2559
- ฟัง "รักษาจิตด้วยสติ" ออกอากาศทาง FM106 เมื่อวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2558
- ฟัง "สากัจฉาธรรม: เมื่อมิจฉาวายามะมาเยี่ยมเยือน" ออกอากาศทางเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2557